فهرست منو
بارداری دوقلویی

بارداری دوقلویی چگونه اتفاق می افتد؟

ممکن است برای شما این سوال مطرح شده باشد که دلیل علمی دو قلو باردار شدن چیست؟
به بیان ساده اگر دو تخمک به صورت جداگانه در رحم بارور شوند یا یک تخمک بارور شده به دو جنین تقسیم شود، بارداری دوقلویی اتفاق می افتد.

امروزه، بارداری دوقلویی نسبت به گذشته در بین بانوان شایع تر شده است.
اکثر محققین دلیل بیشتر شدن بارداری دوقلویی را حاصل یک نوع تقسیمات سلولی دانسته اند که در طی این عارضه، دیواره پروتئینی که سلول ها را در کنار هم قرار می دهد، ضعیف می شود که میتواند بعلت بعضی ترکیبات ایجاد شود.

انواع بارداری دوقلویی

 

البته لازم به ذکر است بارداری دوقلو یا چند قلو تقسیم بندی ها و انواع دیگری نیز دارد که شرح آن ممکن است بیش از حد جنبه ی تخصصی به خود بگیرد، بنابراین به ارائه ی همین دسته بندی مختصری که در عموم مردم نیز کاربرد بیشتری دارد بسنده می کنیم.

دوقلو های همسان:

در مواردی نیز به ‌طور تصادفی، یک تخمک و یک اسپرم با یکدیگر لقاح می‌یابند، اما در همان ابتدا، سلول لقاح ‌یافته به دو سلول تقسیم می‌شود. این دو سلول هر یک به ‌صورت مجزا جفت و جنین تشکیل می‌دهند که این امر سرانجام به تولد دوقلوهای همسان می‌انجامد. دوقلوهای همسان از لحاظ ژنتیکی نیز مشابه‌ هم هستند. (سلول تخم دی زیگوت)

دوقلو های ناهمسان:

به طور کلی بارداری دوقلو نتیجه ی لقاح دو تخمک مجزا با دو اسپرم است. هنگامی که طی چرخه قاعدگی، دو تخمک آزاد شود و لقاح این دو تخمک با دو اسپرم انجام شود، حاصل این لقاح ها به وجود آمدن دو جنین و در نهایت تولد دوقلوهای ناهمسان است.( سلول تخم مونوزیگوت)

 

علل حاملگی دوقلویی

 

عوامل موثر در بارداری دوقلو

عوامل موثر در بارداری دوقلویی

  • دارو
    دارو مهم ترین عامل در دوقلو باردار شدن فرد می باشد. مصرف داروهایی مانند کلومید، گونال –اف، و فولویستیم احتمال بارداری دوقلو یا چند قلویی را قوی تر می کند.
  • سن
    احتمال بارداری دوقلو در زنان با سن بیش از سی سال بیشتر است. به این دلیل که هورمون تحریک کننده فولیکول همراه با افزایش سن بالا می ‌رود. هورمون تحریک کننده فولیکول مسئول رشد تخمک‌ها پیش از آزادسازی است. با بالا رفتن سن زن، به طور طبیعی تخمک ها نیاز به تحریک بیشتری برای رشد هستند بنابراین فولیکول ها نیز فعالیت بیشتری خواهند داشت. گاهی ممکن است این فعالیت بیشتر منجر به آزادسازی دو یا چند تخمک گشته و موجب بارداری دوقلو یا چند قلویی شود.
  • سابقه خانوادگی
    داشتن سابقه خانوادگی در دوقلوهای یکسان، احتمال بارداری دوقلو یا چندقلویی را افزایش نمی دهد، بلکه داشتن سابقه چند قلویی ناهمسان در خانواده نشان دهنده ی احتمال قوی تر بارداری دوقلو است. داشتن سابقه خانوادگی در خانواده زن احتمال بیشتر در آزادسازی بیش از یک تخمک را نشان می دهد و در خانواده مرد نیز بیانگر احتمال قوی تر تولید اسپرم‌های کافی برای باروری بیش از یک تخمک می باشد. در مجموع داشتن اسپرم قوی در مرد احتمال حاملگی دوقلو را افزایش می دهد حتی اگر سابقه چندقلویی در خانواده نداشته باشد.
    وجود سابقه خانوادگی در خانواده مادر احتمال حاملگی دوقلویی را تقریبا دو برابر می کند.
  • وزن
    زنان دارای اضافه وزن ( شاخص توده بدنی بیش از 30) احتمالاً شانس دوقلوزایی بیشتری دارند. البته این شرایط بسیار نادر است زیرا زنان دارای اضافه وزن در دوران بارداری ممکن است با مشکلات خاصی رو به رو شوند. اما درهرصورت، چربی اضافی مقدار استروژن را افزایش می‌دهد که در نهایت تحریک بیشتر تخمدان‌ها را به دنبال خواهد داشت و ممکن است بیش از یک تخمک آزاد شود.
  • قد
    احتمال دوقلوزایی در زنان قد بلند مثلا با قد حدود 164.8 بیشتر است. هنوز علت دقیق این امر روشن نیست اما به عقیده محققین احتمالا تغذیه بهتر (که موجب قد بلندتر می شود) شانس بارداری دوقلویی را در این بانوان افزایش می ‌دهد.
  • تعداد فرزندان
    احتمال بارداری دوقلو در زنانی که سابقه بیشتری در بارداری و زایمان داشته ‌اند، یا سابقه چندقلو زایی دارند و یا همچنین دارای خانواده بزرگ‌ تری هستند بیشتر است.
  • نژاد
    احتمال دوقلوزایی در زنان نژاد آفریقایی – آمریکایی بیش از زنان هند و اروپایی است. زنان آسیایی شانس کمتری نسبت به این دو نژاد دارند.
  • شیردهی
    احتمال حاملگی دوقلو برای زنانی که در دوران شیردهی باردار می ‌شوند نسبت به زنانی که شیر نمی‌ دهند بیشتر است. با وجود اینکه شیردهی به ویزه در 6ماه اول از حاملگی جلوگیری کرده و باروری را مهار می کند، در عین حال باز هم احتمال بارداری دوقلو وجود دارد. طبق آمار، نرخ دوقلوزایی 11.4 درصد در زنانی که به فرزند خود شیر داده‌اند نسبت به زنانی که شیر نداده‌اند (1.1 درصد) بیشتر است.
  • رژیم غذایی
    بر اساس نتایج برخی پژوهش‌ها احتمال دوقلوزایی در زنانی که لبنیات بیشتری مصرف می‌کنند، بیشتر است. به این دلیل که هورمون‌های رشد در لبنیات گاوی بر سطح هورمون‌های انسان اثر می‌گذارد. البته مصرف خوراکی های خاصی پیش از حاملگی و در دوران تخمک گذاری می تواند احتمال دوقلوزایی را افزایش دهد. البته اگر مادر گیاهخوار باشد احتمال بارداری چندقلویی در وی بسیار کمتر خواهد بود. علاوه بر این ها، مصرف صدف (در آقایان جهت قدرتمند نمودن اسپرم) ، زینک، نان و غلات، جوانه گندم، سبزیجات با برگ سبز و … احتمال بارداری دوقلو را افزایش می دهد. همچنین مصرف سیب زمینی شیرین به تحریک تخمک گذاری بانوان کمک شایانی می کند.
  • بارداری در فصل تابستان
    میزان بارداری دوقلویی همسان در تابستان افزایش می یابد. بنابراین اقدام به بارداری در طول فصل تابستان می تواند شانس حاملگی دوقلویی را افزایش دهد.
  • مصرف قرص ضد بارداری
    گرچه مصرف قرص ضد بارداری، تا 99 درصد از بارداری جلوگیری می کند، اما همچنین مصرف قرص ضد بارداری میزان حاملگی دوقلویی را نیز افزایش می دهد، مخصوصا اگر مصرف قرص ضد بارداری به صورت منظم صورت نگیرد، احتمال بارداری دوقلویی بیشتر هم خواهد شد.
  • انجام یوگا و مراقبه
    گرچه نمی توان با اطمینان گفت که یوگا سطح هورمون ها را تعادل می بخشد و باعث بهبود قدرت باروری در زنان و مردان می شود، اما این امر به طور کامل اثبات شده است که انجام یوگا و مراقبه می تواند سبب آرامش زوجین شود، که این امر در بهبود قدرت باروری تاثیر بسزایی دارد. در مجموع و به طور کلی داشتن سبک زندگی سالم یعنی ورزش های منظم و رژیم های غذایی مناسب، بارداری را راحت تر نموده و سلامتی مادر و فرزند را تضمین خواهد کرد و علاوه بر سلامتی، رعایت آن می تواند باعث افزایش چند قلویی نیز بشود.
  • انواع لقاح های مصنوعی آزمایشگاهی
    در انواع لقاح آزمایشگاهی تعداد بیشتری تخمک بارور شده به رحم زن منتقل می‌ گردد که می‌تواند احتمال چندقلوزایی را بیشتر کند.

توصیه هایی برای داشتن حاملگی دوقلویی

 

نکاتی که بهتر است در زمان بارداری دوقلو به آن توجه کنید:

نکات مهم در بارداری دوقلویی

  • با مصرف بیشتر اسیدفولیک، می توانید از نقص های مادرزادی جلوگیری کنید. ( کلم بروکلی، لوبیا چیتی، تخمه ی آفتابگردان، مارچوبه و …)
  •  زنان باردار دوقلو به مراقبت متخصص زنان و زایمان نیاز بیشتری دارند.
  •  ممکن است تهوع صبح‌گاهی در حاملگی دوقلو شدیدتر باشد، مخصوصا در سه ماه اول.
  •  علاوه بر حالت تهوع، کمرد درد، دل درد و … در بانوانی که دوقلو باردارند بیشتر است.
  •  لکه بینی در دوران حاملگی دوقلو بیشتر دیده می شود. البته این لکه بینی ها دلیل بر سقط نیست، درصورت گرفتگی عضله، مشاهده لخته و خونریزی زیاد فورا به پزشک مراجعه کنید.
  •  در حاملگی دوقلو، لگد های زودتر از موعد اتفاق نمی افتد.
  •  زنان با حاملگی دوقلو معمولا وزن بیشتری دارند..
  •  خطر بیشتر ابتلا به دیابت حاملگی در حاملگی دوقلو
  •  زایمان حاملگی دوقلویی ممکن است زودهنگام باشد.
  •  احتمال زایمان سزارین در حاملگی دوقلویی بیشتر است.

خطرات و عوارض بارداری دوقلو

همانطور که گفته شد بارداری دوقلویی دارای عوارضی برای مادر و نوزاد می باشد. از مهمترین عوارض دوقلوزایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  •  زایمان زودرس
  •  تولد نوزاد با وزن کم
  •  مرده زایی
  •  ابتلای دو قلو ها به اوتیسم
  •  مسمومیت بارداری
  •  دیابت بارداری